Thứ Ba, 26 tháng 10, 2010

ĐI “CHỢ TRỜI” ICT

Khoảng 9 giờ sáng. Điền tay xách, vai mang hai chiếc ba lô nặng trịch, mở cửa vào quán. trong lúc chờ nhân viên phục vụ mang thức điểm tâm và cà phê đến, Điền soạn đồ nghề và hàng hóa của mình. Trong khi đó, vài người khác cũng làm nghề như anh đã yên vị tự lúc nào. Ngoài chiếc laptop và điện toại để dùng thường xuyên, mỗi người có ít nhất một chiếc ba lô loại lớn, trong đó đựng 1-2 chiếc laptop, vài chiếc điện thoại di động các loại. Một ngày của “chợ trời” hàng thiết bị số (TBS) thường bắt đầu như vậy.

Chợ trời ở... trong nhà
- A lô, dạ em nghe! Còn anh. Hiện em còn 2 “cây” iPhone 3G. Anh đến, em chờ nhé! – Điền ngưng ăn, trả lời khách bằng chiếc điện thoại iPhone 3G mới cáu. Thường từ khoảng 10 giờ sáng trở đi, “chợ trời” tại quán cà phê của diễn đàn TinhTe.com bắt đầu nhộn nhịp kẻ mua, người bán. Trong quán tiếng chuông, tiếng người trả lời điện thoại xen lẫn tiếng nói chuyện về hàng công nghệ số thật rôm rả.

Chợ TBS không diễn ra ở ngoài trời. Gọi như vậy cốt để phân biệt với chợ trời bình thường. Tham gia chợ là dân mua bán vãng lai hoặc chuyên nghiệp. Thuộc diện đầu tiên là những người có vài món hàng, phần lớn là “secondhand” (đã qua sử dụng) muốn bán để “lên đời” cao hơn. Cũng có khi đó là hàng mới “full box” (nguyên hộp) xách tay từ nước ngoài về, dư xài nên bán. Thường người vãng lai không nhiều, vì khi họ vừa rao bán, nếu là giá “thơm” và hàng “khủng” (công nghệ cao và cấu hình đỉnh) đã có “lái” đến tận nơi thu mua. Phần đông “lái” chỉ là những người trung gian buôn bán kiếm lời, người buôn bán thường xuyên ở chợ trời chính là dân chuyên nghiệp.

Trong nhiều nguyên nhân hình thành chợ trời TBS, nhu cầu so đọ “đồ chơi độc”, hàng cao cấp là nguyên nhân chính. Nó tạo ra cuộc đua bất tận trong việc chạy theo thiết bị thế hệ mới. Những người không có nhiều tiền thường chọn giải pháp bán bán máy cũ, bù thêm tiền để được sở hữu hàng công nghệ cao. Có cầu là có cung. Lập tức một số người vào cuộc, trở thành đầu mối thu mua bán tất tần tật các loại máy cũ, mới, miễn sao có lời. Những “chợ trời” TBS hình thành như thế. Hiện nay ngày càng đông đúc, ồn ào kẻ bán người mua nhất tại TPHCM là các “chợ” cà phê Piano ở 17 Hồ Xuân Hương và TinhTe tại số 1 đường số 2 cư xá Đô Thành, quận 3.

Lòng vòng chợ ảo, chợ thật
Trước khi đến chợ thật, người mua thường bắt đầu bằng cách “đi” chợ ảo thông qua mạng internet. Một số người vào các trang web mua bán, rao vặt trong khi nhiều người khác vào các diễn đàn chuyên ngành công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông tìm món hàng mình thích với giá chấp nhận được. Khi có hàng vừa ý, họ lập tức liên lạc bằng điện thoại hoặc qua tiện ích “chát” trên mạng để tìm hiểu thông tin rõ hơn về tính năng kỹ thuật, hiện trạng sử dụng, thỏa thuận giá cả. Sau đó hẹn nhau đến quán ngồi nhâm nhi cà phê và “test” (kiểm tra) chất lượng thiết bị. Nếu đôi bên đồng ý thì cứ “tiền trao cháo múc”.

Có vài người mang sẵn tiền đến “chợ”, khi gặp ai xài thiết bị nào thích mắt, giá rẻ thì mua tại chỗ. Nếu không có hàng, họ ngồi suốt buổi lang thang trên mạng săn những món hàng ở đâu đó người ta vừa rao bán. Anh Trịnh Trương Vệ ở quận Bình Thạnh, vốn là một doanh nhân nhưng mê công nghệ số, khoe: “Sáng nay tôi mua được một con Compaq còn cáu lắm, tích hợp công nghệ mới, mạnh mẽ, đủ đồ chơi mà giá chỉ có 7 triệu đồng”. Đúng là chiếc laptop Compaq CQ40 anh mua như vừa mới khui thùng. Nếu mua máy mới tại cửa hàng, giá của nó cũng khoảng 11 triệu đồng. Anh Vệ cho biết thêm, suýt nữa đã không mua kịp, vì khi chủ máy vừa đăng tin rao bán đã có mấy người cùng hỏi mua, nhờ nhanh chân nên đến “ẵm” trước. Dân mê công nghệ cao thường xuyên thay đổi thiết bị. Anh Trần Minh Nguyên ở đường Lạc Long Quân, quận 10 từ lâu nổi tiếng là “dân chơi thứ thiệt”. Khoảng 1 tháng, khách tại cà phê TinhTe lại thấy anh có chiếc laptop hoặc điện thoại cao cấp đời mới nhất. Có những tháng anh đổi đến 2-3 lần, toàn hàng “đỉnh” (cấu hình cao nhất), hàng “độc”. “Mỗi lần đổi có khi lỗ năm bảy triệu là … chuyện bình thường. Bù lại, mình được tận hưởng công nghệ mới nhất của thế giới”, anh cười.

Những món hàng, sau khi dân chơi công nghệ khắp thành phố xài chán lại được đẩy về các tỉnh. Hàng ngày tin rao bán TBS đã qua sử dụng tràn ngập trên các chợ ảo, “lái” từ các tỉnh căn cứ vào đó lên mua gom về bán lại cho những người ít tiền và thiếu điều kiện tiếp cận công nghệ mới. Cứ thế, TBS chuyển lòng vòng từ chợ ảo sang chợ thật và ngược lại, từ người này sang người khác, “cũ người, mới ta”.

“Dân chợ trời”

Muốn trở thành dâm chuyên nghiệp ở “chợ trời” TBS, ngoài vốn ra cần hội đủ các điều kiện: có chút… máu liều, lưng vốn kiến thức về công nghệ số (nhất là kiến thức phần cứng), một ít tiếng Anh (biết thêm ngoại ngữ khác càng tốt), hiểu các tiếng lóng “chuyên ngành” và phải… biết kiềm chế.

Lúc “chợ” vắng khách, Điền tâm sự: “Em đâu phải là dân công nghệ mà là dân kiến trúc. Ban đầu cài phần mềm em còn không biết, nói gì đến buôn bán TBS. Thấy mấy đàn anh làm được, em cũng theo làm thử. Ban đầu cực một chút vì phải bổ sung kiến thức về phần cứng, phần mềm của từng loại thiết bị. Sau đó quen dần rồi thành chuyên nghiệp”. Đồ nghề của Điền chỉ là một bộ tua vít để mở máy. Điền chỉ tay về phía Vũ và những người ngồi bàn đối diện tại TinhTe, nói: “Mấy anh chuyên hàng iPhone, MacBook của Apple bên đó cũng trang bị như em thôi”. Nghề dạy nghề, phần đông không qua trường lớp nên ban đầu nhiều người bán ở chợ trời TBS có lúc suýt cụt vốn khi mua lầm những món hàng “khó nuốt”. Đó là những chiếc laptop, điện thoại, máy ảnh, máy nghe nhạc… đã qua sử dụng hình thức bên ngoài còn khá mới, nhưng bên trong bị lỗi, bị hỏng phần nào đó mà khi kiểm tra bình thường không phát hiện được. Sau khi bán cho khách được vài ngày thì bị khổ chủ mang trở lại “mắng vốn”. Những lúc như vậy, bộ đồ nghề sẽ phát huy tác dụng. Tại cà phê Piano, khách thường xuyên chứng kiến cảnh “dân chợ trời” tháo rời bàn phím, màn hình, đôi khi “bung” cả chiếc laptop ra thay linh kiện. Đó có khi là hàng cũ vừa mua về cần “dọn” lại để bán, cũng đôi lúc đó là của khách hàng yêu cầu sửa chữa. Ngán nhất là hàng “độc”, cả nước chỉ có một hai chiếc, lúc hư không dễ gì mua được linh kiện thay thế. Có khi phải “ôm” luôn.

Là chợ trời thời hiện đại nên ở đây cũng có “chế độ bảo hành” hẳn hoi. Tùy tình trạng của từng món hàng mà người bán có thỏa thuận miệng thời hạn bảo hành, có thứ bảo hành 1 tuần, có loại từ 1 tháng đến 3 tháng. Những mặt hàng được rao “bảo hành 1 năm trên toàn cầu” thực chất là hàng còn phiếu bảo hành chính hãng. Có người không hiểu chuyện này nên khi mua hàng về xài một thời gian thì bị lỗi, tìm người bán yêu cầu sửa chữa thì được bày cách mang trọn gói đến trung tâm bảo hành của hãng sản xuất. Nhưng trung tâm đó nằm mãi tận… Singapore nên đành ôm cái tức trong lòng.

“Con đường tơ lụa”

Nguyễn Long, chủ một cửa hàng bán máy tính tại phường 10 quận Tân Bình cho biết, anh đi Singapore lấy hàng như… đi chợ, tuần nào cũng đi vài chuyến. Long có “mối” bên đó, hàng ngày online trao đổi thông tin với nhau, khi họ cho hay có hàng mới là sáng bay sang lấy, tối về liền, hôm sau hàng đã được rao trên chợ ảo. Do đi buôn bằng con đường “phi thuế quan” (trốn thuế), hơn nữa lấy từ chợ trời nước ngoài nên hàng của Long có giá bán thấp đến mức khó có cửa hàng chính thức nào cạnh tranh được. Người có biệt danh là “Vũ iPhone”, bạn của Long cũng chuyên đi hàng iPhone và MacBook từ nước ngoài về, nói nhỏ: “Em cũng chuyên lấy hàng bên Singapore về cung cấp cho anh em xài. Nhưng lúc này Hải Quan làm rát quá, vừa rồi bắt tụi em tái xuất hết số iPhone 3G nên em tạm chuyển hướng sang Ma Cao và Trung Quốc”.

Bằng con đường đó, năm ngoái, khi chiếc điện thoại BlackBerry Storm vừa ra mắt chính thức tại Hồng Công, chỉ 3 ngày sau đã có mặt ở “chợ” TinhTe. Những chiếc iPhone cũng vậy. Gần đây, khi chiếc laptop siêu di động HP Pavilion DV2 tích hợp công nghệ mới nhất của hãng AMD mới được giới thiệu tại một hội chợ công nghệ ở Tây Ban Nha thì khoảng 1 tuần sau đã được đem bán tại chợ trời TBS TPHCM. Hoạt động của các chợ trời gây thất thu thuế một khoảng không nhỏ, làm khó cho các doanh nghiệp bán lẻ TBS trong nước. Nhưng ở khía cạnh khác, nó giúp dân trong nước có điều kiện tiếp cận công nghệ mới nhất thế giới với giá rẻ.
Trần Nghị

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét